آیا می‌دانید ازدواج به چند دسته تقسیم می‌شود؟ هر کدام چه آثاری دارند؟ تفاوتشان چیست؟ ازدواج یا همان پیوند زناشویی، پیوندی است که طی احکام یا رسوم خاص بین زن و مرد برقرار می‌شود تا به تشکیل خانواده منجر گردد. در برخی از کشورهای جهان، ازدواج همجنسگرایان نیز وجود دارد. ما در این مقاله به بررسی انواع ازدواج (عقد نکاح) و تفاوت‌های آن‌ها با یکدیگر می‌پردازیم. برای کسب اطلاعات دقیق در مورد ثبت ازدواج و مدارک لازم برای ثبت ازدواج کلیک کنید.

ازدواج

ازدواج عقدی است که تابع قواعد عمومی قراردادهاست. تقریبا بیشتر آثار آن به واسطه اراده طرفین نیست و تحمیلی است. در واقع ازدواج ماهیتا قرارداد است ولی قراردادی است که بسیاری از بایدها و نبایدهایش غیرقابل دسترس افراد است یعنی دخالت و عوض کردن این قواعد از اختیار زن و شوهر خارج است.

دو نکته مهمی که لازم است بدانید این است که: اولا ما آزادی در ازدواج و انتخاب همسر داریم ولی در آثار و شرایط آن آزادی نداریم. یعنی نمی‌توانیم شرایط و آثار ازدواج را خودمان به وجود آورده یا انتخاب کنیم. دوما اکثر مقررات مربوط به خانواده آمره است یعنی قواعد و مقرراتی هستند که نمی‌توان بر خلاف آن عمل یا توافق کرد.

البته انعقاد شروط ضمن عقد راهی برای تضمین و تامین حقوق زن در ازدواج است.

انواع ازدواج

ازدواج یا عقد نکاح در حقوق ما دو نوع دارد: دائم و موقت.

ازدواج دائم عقدی بدون مدت است ولی ازدواج موقت قرارداد ازدواجی است که برای مدت معینی واقع شده و بعد از آن زوجین خود به خود مجرد می‌شوند.

تفاوت نکاح موقت و ازدواج دائم

نکاح موقت و نکاح دائم همانطور که در بالا تعریفشان کردیم با هم تفاوت دارند:

1. تعیین مدت

در ازدواج موقت حتما باید مدت تعیین شود ولی ازدواج دائم دائمی است و مدتی برای آن تعیین نمی‌شود.

2. تعیین مهر

اگر در نکاح دائم مهر معین نشود به خودی خود زن مستحق دریافت آن خواهد بود که بر اساس عرف به آن مهرالمثل می‌گویند. ولی در نکاح موقت مهر جزو ارکان اصلی آن است و اگر در ازدواج موقت درباره آن حرف زده نشود و تعیین نگردد یا شرط به عدم تعیین و وجود آن کنند ازدواج موقت باطل است.

3. تکلیف زوج به پرداخت نفقه

در نکاح دائم نفقه جزو ضروریات است و در هر صورت مرد باید به زن نفقه دهد ولی در ازدواج موقت زن اصولا نفقه ندارد مگر اینکه خلاف آن شرط شود یا عقد بر مبنای آن واقع شده باشد. یعنی زن صیغه مردی شده باشد به شرط این که هزینه زندگی‌اش را بدهد.

نکته: این که نفقه در ازدواج موقت نیست یک قاعده آمره نیست و قاعده‌ای تکمیلی است و خلاف آن قابل تحقق است. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد نفقه زن کلیک کنید.

4. نحوه خاتمه و انحلال ازدواج

در نکاح دائم ازدواج طرفین با طلاق خاتمه پیدا می‌کند و طلاق به دست زوج است و تشریفات خاصی هم برای طلاق وجود دارد مثل حضور دو شاهد مرد. ولی در ازدواج موقت خاتمه و انحلال از طریق بذل مدت است و نیاز به تشریفاتی هم ندارد.

نکته: بذل مدت به معنای منحل شدن حقوق مالی زوجه نیست.

5. عده زوجه | انواع ازدواج

عده زمان شرعی انتظار زن پس از طلاق یا وفات شوهر برای ازدواج مجدد است. پس از پایان عقد نکاح، در ازدواج دائم زن برای طلاق یا فسخ نکاح خود، سه طهر (حدود سه ماه) و در ازدواج موقت دو طهر (حدود 45 روز) باید عده نگه دارد.

6. ارث | انواع ازدواج

در نکاح دائم قطعا زوجین از هم ارث می‌برند و این یک قاعده آمره است. البته بعد از انحلال ازدواج دیگر از هم ارث نمی‌برند ولی در نکاح موقت زوجین تحت هیچ شرایطی از یکدیگر ارث نمی‌برند. در اینجا بر خلاف شرط نفقه شرط به ارث باطل است. چراکه قواعد ارث آمره است و افراد نمی‌توانند خلاف آن شرط نمایند.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص انواع ازدواج، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون انواع ازدواج پاسخ دهند.